نام تجاری: اکسـی زانیـد ®

گروه دارویی : ضد انگل

خانـواده دارویـی : Salicylanilide

ATC vet Code: QP52AG06

ترکیب : هر میلی لیتر حاوی ۳۴mg اکسی کلوزانید می باشد .

فرمول شیمیایی:

C_۱۳H_۶Cl_۵NO_۳

حیوان هدف : گـاو وگوسفنـد

موارد مصرف :

این دارو از حدود ۴۰ سال پیش جهت مبارزه با آلودگی انگلی فلاک های بالغ در نشخوار کنندگان معرفی گردید. اکسی کلوزانید جهت درمان و کنترل فاسیولیازیس (ایجاد شده توسط فاسیولا هپاتیکا) در گاو و گوسفند به کار می رود. این دارو تمام فلاک های بالغ موجود در مجاری صفراوی را از بین می برد . همچنین در دفع بخش هایی از کرم نواری گونه مونیزیا نیز موثر است. این دارو در دوزهای نرمال درمانی علیه فلاک های نابالغ موجود در بافت کبد، موثر نیست.

این دارو به تنهایی یا ترکیب با لورامیزول هیدروکلراید به فرم سوسپانسیون خوراکی میتواند مورد مصرف قرار گیرد.

فارماکودینامیک:

سالیسیلانیلیدها یونوفورهای پروتون هستند که به عنوان جداکننده فسفریلاسیون اکسیداتیو میتوکندری عمل کرده و متابولیسم انگل را مختل می نمایند. ساختار شیمیایی این ترکیبات شامل مولکول های لیپوفیلیک هستند که به وسیله حضور پروتون های ناپایدار مشخص می شوند و به عبور پروتون ها از عرض غشاها خصوصا غشای داخلی میتوکندری منجر می گردند.

فارماکوکینتیک:

اکسی کلوزانید پس از تجویز خوراکی به آهستگی جذب می شود و به طور گسترده ( بالای ۹۹ % ) با پروتئین های پلاسما باند می شود . پیک پلاسمایی در گاو ۱۳ ساعت و در گوسفند ۱۸ ساعت پس از تجویز می باشد. نیمه عمر این دارو کوتاه تر از داروهای هم خانواده ( کلوزانتل و رافوکساناید ) می باشد. دفع عمدتا از طریق مدفوع است و دفع صفراوی مهمترین روش دفع است (دفع دارو عمدتا در گاوها مطالعه شده است ).

مقاومت انگلی:

تاکنون از این دارو مقاومت انگلی گزارش نشده است.

مقدار مصرف:

 ۱۰mg/kg برای گاو و ۱۵mg/kg برای گوسفند

میزان دوز باید به طور دقیق بر اساس وزن حیوان محاسبه گردد. از تجویز بیش از حد دارو که سبب بروط علائم مسمومیت در حیوان و یا تجویز مقدار پایین تر از دوز درمانی توصیه شده که سبب بروز مقاومت انگلی می گردد، خودداری شود.

واکنش های ناخواسته دارویی:

در موارد نادر، پس از تجویز دارو ممکن است علائمی همچون شل شدگی مدفوع، دفع مکرر مدفوع و بی اشتهایی بروز گردد. در گاوهای شیری با تولید بالا، ممکن است کاهش تولید شیر متعاقب تجویز این دارو تا ۴۸ ساعت پس از تجویز مشاهده شود ( به میزان ۵ % یا بیشتر).

اثرات استفاده از این محصول با داروهای دیگر:

در ارتباط با ایمنی و اثربخشی این دارو در ترکیب یا استفاده همزمان با سایر داروها تاکنون اطلاعاتی گزارش نگردیده است. بنابراین اکیدا توصیه می گردد با سایر داروها میکس و یا به طور همزمان مصرف نگردد.

استفاده از اکسی کلوزانید در آبستنی یا شیرواری:

این دارو بسته به شرایط فیزیکی دام در زمان آبستنی و شیرواری می تواند مصرف گردد اگرچه در آبستنی های سنگین و یا دام های تحت استرس های مختلف (آب و هوا، تغذیه ضعیف و…) باید با احتیاط مصرف شود. طی مطالعات آزمایشگاهی مختلف، تاکنون گزارش منفی در خصوص اثرات تراتوژنیک و فتوتوکسیک و یا اثرات منفی این دارو بر قابلیت باروری دام گزارش نشده است.

اثرات overdose دارو:

شامل گیجی و شل شدگی مدفوع در گوسفند و اسهال ، بی اشتهایی و کاهش وزن در گاو است .

موارد منع مصرف :

در دام هایی که به این دارو حساسیت دارند مصرف نشود. همچنین در دام هایی که دچار آسیب های کبدی و یا دهیدراتاسیون می باشند مصرف نگردد.

زمان پرهیز از مصرف :

گاو :    گوشت و احشا ۱۳ روز   – شیر ۴/۵ روز

گوسفند : گوشت و احشا ۱۴ روز – شیر ۷ روز

گردآورنده: دکتر زهرا شمسه – داروسازی زاگرس فارمد پارس

رفرنس ها و اسناد مرتبط:

• EMEA/MRL/817/02-FINAL JANUARY 2002
• VETERINARY PHARMACOLOGY AND THERAPEUTICS
• VMD/L4/LicApps/TEMP/138/C